Vorige maand schreef ik een stuk over plofgroente, met als voorbeeld de tomaat. Verrast was ik om dit weekend het blog van Susan Lambeck te lezen, oftewel, zoals zij zichzelf noemt, Moestuinmoeder. Passie voor moestuinieren is de reden dat ik haar volg.
Want als ik mijn gang mocht gaan? En de tijd had? Dan zou ik onze voor- én achtertuin omtoveren tot één grote moestuin. Zou ik uren per week met mijn handen in de aarde zitten. Schoffelen, spitten, harken, wieden, en zou ik misschien wel op zoek gaan naar nog meer meters om te zaaien en te oogsten. Nou ja, dat weet ik wel zeker.
Want als ik mijn gang mocht gaan? En de tijd had? Dan zou ik onze voor- én achtertuin omtoveren tot één grote moestuin. Zou ik uren per week met mijn handen in de aarde zitten. Schoffelen, spitten, harken, wieden, en zou ik misschien wel op zoek gaan naar nog meer meters om te zaaien en te oogsten. Nou ja, dat weet ik wel zeker.
 | Ik geloof dat teelt in de volle grond het beste is voor onze gezondheid. Niet eerder heb ik dat beter verwoord gezien dan in de briljante engelstalige documentaire Symphony of the Soil. Recent heb ik de dvd daarom dus aangeschaft. Maar het mooie is, deze documentaire is van 5-12 tot a.s. zaterdag 12-12 kosteloos te zien op symphonyofthesoil.com Mijn advies is natuurlijk: Kijken! |
Wachten op de wetenschap
Maar goed, ik lees dus Susan's nieuwste blog die toevallig ook over tomaten gaat . Net als ik verbaast ze zich over de professionele tomatenteelt in Nederland en het feit dat tomatenplanten over het algemeen niet met hun wortels in de aarde staan, maar groeien op glaswol. De aanleiding voor haar blog is een artikel van next.checkt van vorige week.
Next.checkt controleert op verzoek beweringen op waarheid en ditmaal is een uitspraak van topkok Alain Passard aan de beurt. (Hij schreef het kookboek ''De ***chef die groenten de hoofdrol geeft”. Sommigen noemen hem de Groentegod.) Als gastredacteur van NRC DeLUXE zei hij vorig weekend: ‘’Een tomaat uit de kas is minder gezond dan een tomaat uit de tuin.’’ (in het Nederlandse klimaat komen alle tomaten uit de kas. Wat hij bedoelde te zeggen was dat een tomaat die wortelt in de volle grond gezonder is dan een tomaat die op glaswol groeit.)
De conclusie van next.checkt? Ongefundeerd. Waarom? Er is nog nooit wetenschappelijk onderzoek gedaan naar wat tomaten gezond maakt voor mensen.
Maar goed, ik lees dus Susan's nieuwste blog die toevallig ook over tomaten gaat . Net als ik verbaast ze zich over de professionele tomatenteelt in Nederland en het feit dat tomatenplanten over het algemeen niet met hun wortels in de aarde staan, maar groeien op glaswol. De aanleiding voor haar blog is een artikel van next.checkt van vorige week.
Next.checkt controleert op verzoek beweringen op waarheid en ditmaal is een uitspraak van topkok Alain Passard aan de beurt. (Hij schreef het kookboek ''De ***chef die groenten de hoofdrol geeft”. Sommigen noemen hem de Groentegod.) Als gastredacteur van NRC DeLUXE zei hij vorig weekend: ‘’Een tomaat uit de kas is minder gezond dan een tomaat uit de tuin.’’ (in het Nederlandse klimaat komen alle tomaten uit de kas. Wat hij bedoelde te zeggen was dat een tomaat die wortelt in de volle grond gezonder is dan een tomaat die op glaswol groeit.)
De conclusie van next.checkt? Ongefundeerd. Waarom? Er is nog nooit wetenschappelijk onderzoek gedaan naar wat tomaten gezond maakt voor mensen.
Een tomaat in een tuin groeit vijf à zes maanden, terwijl hij in de kas al na vijftig dagen geplukt wordt. Dat kan niet goed zijn. (Alain Passard in NRC DeLuxe)
Grappig vind ik dat inmiddels, hoe we wachten op wetenschappelijke bevestiging vóórdat we iets gaan geloven of laat staan veranderen. Hoe we wetenschap laten zegevieren boven gezond verstand.
Mijn mening is dat die bevestiging over wat gezonde voeding is ook nooit komt.
Wat gezond is weten we niet
Die mening werd gesterkt door wat ik deze zomer las. In Vrij Nederland stond 5 augustus een interview met voedingswetenschapper Jaap Seidell. Hij is hoogleraar voedsel en gezondheid aan de Vrije Universiteit in Amsterdam en een van de invloedrijkste voedselwetenschappers van dit moment. En hij zegt een aantal hele interessante dingen.
‘’Wat gezond eten is, dat weten we eigenlijk niet. Wetenschappelijk onderzoek leidt eigenlijk nooit tot een eenduidig advies dat voor consumenten hanteerbaar is. Waarom? Voedingswetenschap is erg ingewikkeld. Je hebt te maken met 10000-en voedingsstoffen, die bestanddelen zijn van vele voedingsmiddelen, die weer passen in een voedingspatroon. Onderzoeksresultaten moet je weer corrigeren voor zaken als opleiding, lichaamsbeweging, roken, drinken. Dan nog kun je nauwelijks echt harde uitspraken doen. Daar zijn grote, langdurige en dure studies voor nodig. Je kunt niet met een muntje bepalen dat 30000 mensen 30 jaar lang geen vlees mogen eten. Wetenschappelijke zekerheid heeft een prijs niet we niet willen betalen. We moeten minder stellig zijn dat iets algemeen geldend is en wetenschappelijk onomstotelijk bewezen is.”
Mijn mening is dat die bevestiging over wat gezonde voeding is ook nooit komt.
Wat gezond is weten we niet
Die mening werd gesterkt door wat ik deze zomer las. In Vrij Nederland stond 5 augustus een interview met voedingswetenschapper Jaap Seidell. Hij is hoogleraar voedsel en gezondheid aan de Vrije Universiteit in Amsterdam en een van de invloedrijkste voedselwetenschappers van dit moment. En hij zegt een aantal hele interessante dingen.
‘’Wat gezond eten is, dat weten we eigenlijk niet. Wetenschappelijk onderzoek leidt eigenlijk nooit tot een eenduidig advies dat voor consumenten hanteerbaar is. Waarom? Voedingswetenschap is erg ingewikkeld. Je hebt te maken met 10000-en voedingsstoffen, die bestanddelen zijn van vele voedingsmiddelen, die weer passen in een voedingspatroon. Onderzoeksresultaten moet je weer corrigeren voor zaken als opleiding, lichaamsbeweging, roken, drinken. Dan nog kun je nauwelijks echt harde uitspraken doen. Daar zijn grote, langdurige en dure studies voor nodig. Je kunt niet met een muntje bepalen dat 30000 mensen 30 jaar lang geen vlees mogen eten. Wetenschappelijke zekerheid heeft een prijs niet we niet willen betalen. We moeten minder stellig zijn dat iets algemeen geldend is en wetenschappelijk onomstotelijk bewezen is.”
Dus onderzoek doen aan de 10000-en stoffen in voeding is buitengewoon lastig onderzoek. Relatief veel makkelijker is onderzoek doen aan enkelvoudige stoffen. Als ze dan ook nog patenteerbaar zijn kan men daar veel geld in stoppen, want de kans is dan groter dat het terugverdiend wordt. ( Maar ook bij dit soort onderzoek weten we nog steeds heel weinig van lange termijn- en combi-effecten.)
Dit is wat mij betreft een belangrijke reden waarom door huisartsen en specialisten te vaak nogal schamper wordt gedaan over voeding. De huidige wetenschappelijke methoden lijken niet geschikt om voeding te testen op grote groepen mensen. Het resultaat is dat je enorm veel tegenstrijdigheden hoort over dezelfde voeding of dezelfde voedingsstoffen.
Dit is wat mij betreft een belangrijke reden waarom door huisartsen en specialisten te vaak nogal schamper wordt gedaan over voeding. De huidige wetenschappelijke methoden lijken niet geschikt om voeding te testen op grote groepen mensen. Het resultaat is dat je enorm veel tegenstrijdigheden hoort over dezelfde voeding of dezelfde voedingsstoffen.
Wie betaalt, bepaalt
Bijkomende handicap is dat het bij wetenschappers ook nog gaat om een gebrek aan financiering
waarbij vaak geëist wordt dat er een medefinancier uit het bedrijfsleven meedoet.
En dus betalen degenen die er beter van worden, de voedingsmiddelen industrie. Wat we wel en niet eten wordt voor een belangrijk deel door deze hen bepaalt.
Als ik mijn gang mocht gaan? Dan zegevierde het gezond verstand. Ik geloof in teelt in de volle grond. En begrijp best dat teelt op glaswol schone groente kan opleveren. Dat wil zeggen zonder residuen van bestrijdingsmiddelen. Maar ik geloof niet dat diezelfde teelt ook gezonde groente oplevert, die barst van de voedingsstoffen. Ongeveer 20 voedingsstoffen uit flessen of jerrycans, dat levert volgens mij plofgroente op, niets anders. Binnenkort ga ik proberen de 100 minuten Symphony of the Soil samen te vatten in een leesbaar blog. In de hoop dat jij ook anders naar je groente kijkt.
Ik blijf dus gewoon bij mijn eerdere conclusie, tomaat uit de volle grond is gezonder dan tomaat geteeld op glaswol.
Bijkomende handicap is dat het bij wetenschappers ook nog gaat om een gebrek aan financiering
waarbij vaak geëist wordt dat er een medefinancier uit het bedrijfsleven meedoet.
En dus betalen degenen die er beter van worden, de voedingsmiddelen industrie. Wat we wel en niet eten wordt voor een belangrijk deel door deze hen bepaalt.
Als ik mijn gang mocht gaan? Dan zegevierde het gezond verstand. Ik geloof in teelt in de volle grond. En begrijp best dat teelt op glaswol schone groente kan opleveren. Dat wil zeggen zonder residuen van bestrijdingsmiddelen. Maar ik geloof niet dat diezelfde teelt ook gezonde groente oplevert, die barst van de voedingsstoffen. Ongeveer 20 voedingsstoffen uit flessen of jerrycans, dat levert volgens mij plofgroente op, niets anders. Binnenkort ga ik proberen de 100 minuten Symphony of the Soil samen te vatten in een leesbaar blog. In de hoop dat jij ook anders naar je groente kijkt.
Ik blijf dus gewoon bij mijn eerdere conclusie, tomaat uit de volle grond is gezonder dan tomaat geteeld op glaswol.